Mijne Heeren!
De Koningin, Wier Moederplicht Haar verhindert, in Persoon deze Zitting van de Staten-Generaal te openen, heeft ons opgedragen in Haren naam die taak te vervullen.
De geboorte van Prinses Juliana, waarbij zoo ruimschoots is gebleken van hartelijke deelneming in het geluk van Hare Majesteit en Haar Huis en van dankbare vreugde over den zegen daarin aan het vaderland geschonken, heeft een nieuwen band tusschen het Koninklijk Huis en het volk gelegd.
Onze betrekkingen met de buitenlandsche Mogendheden zijn van den meest vriendschappelijken aard.
Ofschoon de toestand van land- en tuinbouw niet onbevredigend kan worden genoemd, staat te vreezen, dat ten gevolge van de voor het gewas ongunstige weersgesteldheid de uitkomsten van 1909 in menig opzicht belangrijk bij die van vorige jaren zullen achterblijven.
In den toestand van handel en nijverheid kwam eenige verbetering. Ook het scheepvaartverkeer is dit jaar, althans voor sommige havens, toegenomen; in het scheepvaartbedrijf bleven echter ook nu de uitkomsten van de algemeene vrachtvaart beneden hetgeen mag worden gewenscht.
De toestand der koloniën is over het algemeen bevredigend. De gunstige berichten omtrent den gang van zaken in Atjeh doen vertrouwen, dat de bestuursvoering in dat gewest in de goede richting wordt geleid.
Zoo hier te lande als in de koloniën kwijten burgerlijke en militaire landsdienaren zich op lofwaardige wijze van hunne taak.
Evenals tot hiertoe blijft de Regeering naar de toepassing van Christelijke rechtsbeginselen streven.
De financieele toestand des Rijks eischt dringend voorziening. Een voorstel tot verhooging der successiebelasting zal U onverwijld bereiken, terwijl een ontwerp tot herziening van het tarief van invoerrechten, naar de Regeering vertrouwt, nog vóór den afloop van het zlttingsjaar zal kunnen worden ingediend en eene algemeene inkomstenbelasting in bewerking is.
Het zeer aanzienlijke tekort op den komenden dienst vordert echter, dat, in afwachting van blijvende versterking der Rijksontvangsten, buitengewone maatregelen worden genomen tot aanvulling der middelen.
Behalve de voortzetting van de heffmg van opcenten op de vermogensbelasting en op de belasting op bedrijfs- en andere inkomsten zal daartoe dienstbaar kunnen worden gemaakt de voorgestelde verhooging van den accijns op binnen- en buitenlandsch gedistilleerd, alsmede eene voorloopige verhooging van het tarief van invoerrechten.
Een wetsontwerp tot regeling van de begrootingen en rekeningen van Staatsbedrijven is ter indiening gereed.
In zake de arbeidersverzekering zullen U voorstellen worden aangeboden tot regeling der verplichte ziekteverzekering en tot nadere wijziging der Ongevallenwet, terwijl een ontwerp betreffende de verplichte invaliditeits- en ouderdomsverzekering in bewerking is.
Indiening van een wetsontwerp tot instelling van een fonds ter aanvulling en verbetering van de kustversterking en van het materieel der zeemacht, bestemd voor de verdediging van de zeegaten, kan eerlang worden te gemoet gezien.
De reeds in uitzicht gestelde herziening der Militiewet 1909 is in voorbereiding.
Op de noodzakelijkheid om ter verzekering van eene behoorlijke aanvulling van het kader van het leger eene regeling te treffen, blijft de aandacht der Regeering gevestigd.
Op onderwijsgebied blijft de werkzaamheid der Regeering eenigszins belemmerd, zoolang de hoogst gewichtige arbeid der Ineenschakelingscommissie nog niet is voltooid. Nietternin zullen, overeenkomstig de reeds aangenomen gedragslijn, maatregelen van urgenten aard, welke met de taak dier commissie in nauw verband staan, niet worden uitgesteld. Een plan is in overweging tot meer doeltreffende subsidieering in de kosten van schoolbouw, welke thans het bijzonder lager onderwijs menigmaal al te zwaar drukken. Naar de mogelijkheid eener vervroegde uitbetaling der subsidies aan het bijzonder lager onderwijs zal een onderzoek worden ingesteld.
Het voornemen bestaat om eene Staatscommissie in het leven te roepen teneinde te onderzoeken, welke wijzigingen in de Grondwet behooren te worden aan gebracht.
Uwe medewerking zal voorts, behalve voor de reeds bij U aanhangige of ten vorigen jare U toegezegde wetsontwerpen, worden ingeroepen voor verschillende andere, waaronder: eene herziening van het strafrechtelijk deel der Kinderwetten; wijzigingen van de Gezondheidswet, van de Woningwet en van de Armenwet; eene regeling van de pensionneering van leeraren aan bijzondere hoogere burgerscholen en gymnasia; wetsontwerpen tot toekenning van pensioen aan de weduwen en weezen van mindere geëmployeerden, werklieden en bedienden, werkzaam bij inrichtingen van ’s Rijks zee- en landmacht, – tot oprichting van een landstorm, – tot het aanbrengen van wijzigingen in de Arbeidswet, waaronder die betreffende het verbod van vrouwennachtarbeid, welke noodig zijn geworden door de toetreding van Nederland tot de desbetreffende internationale conventie, – tot instelling van bakkersraden, – tot bescherming der steenhouwers en der bootwerkers, – tot herziening der Hinderwet, inzonderheid bedoelende het tegengaan van de vervuiling der openbare wateren, – tot het vaststellen van regelen betreffende de aanduiding van handelswaren, – tot bevordering van Regeeringswege van eene deskundige onpartijdige voorlichting der ondernemers meer bepaald van den middenstand, – tot vernieuwing der wettelijke regelen in zake het tegengaan van overstroomingen, – en tot bevordering van het totstandkomen van spoorweglijnen voor het locale verkeer. Mede zijn voorstellen in voorbereiding ten einde belangrijke waterstaatswerken te kunnen uitvoeren, waaronder de verbetering van de groote rivieren.
De Regeering blijft doordrongen van de roeping van Nederland om het welzijn der bevolking van de koloniën te bevorderen.
Naar inperking van het misbruik van opium in Nederlandsch-Indië zal ernstig worden gestreefd.
De oeconomische ontwikkeling der Buitenbezittingen zal krachtig worden bevorderd. Bij de organisatie van het bestuur aldaar zullen de inlandsche zelfbesturen zooveel mogelijk worden in stand gehouden.
Met de bevordering van het volksonderwijs zoo op Java als in de Buitenbezittingen zal worden voortgegaan.
De herziening van de thans geldende bepalingen op de toelating en op het verblijf en het verkeer in Nederlandsch-Indië zal eerlang tot stand komen. Een wetsontwerp is in bewerking tot wijziging van de Indische Mijnwet, waardoor de gelegenheid zal worden geopend om aan de Indische geldmiddelen een grooter aandeel te verzekeren in winsten uit mijnbouw.
Veel zal weder van Uwe toewijding worden gevraagd.
Moge Uw arbeid, onder den zegen Gods, tot heil des vaderlands strekken. In naam der Koningin verklaren wij de Zitting der Staten-Generaal te zijn geopend.